2. Gewenste afbakening in de Hervormingsagenda
De Hervormingsagenda Jeugd besteedt in hoofdstuk 2 veel aandacht aan de gewenste afbakening van de jeugdhulpplicht. De volgende elementen vormen daarbij belangrijke uitgangspunten.
- Een gewijzigde Jeugdwet moet leiden tot een jeugdhulpplicht die beter aansluit op de meest kwetsbare gezinnen of gezinnen in de meest kwetsbare situaties.3 Door de wetgeving te verduidelijken moet helder zijn wanneer een situatie wél onder de jeugdhulpplicht valt in plaats van wat er niet onder valt.4
- Bij ‘gebruikelijke zorg’ en ‘eigen kracht’ bestaat op dit moment geen jeugdhulpplicht. Deze begrippen zijn echter niet gedefinieerd in de wet. Dat gaat wel gebeuren in de nieuwe Jeugdwet, zodat ook hier sprake is van een duidelijkere afbakening.5 De jeugdhulpplicht geldt pas als geen sprake (meer) is van gebruikelijke zorg of eigen kracht.
- Als sprake is van vrij toegankelijke voorzieningen, dan zijn deze nu al voorliggend op niet vrij toegankelijke voorzieningen. In de toelichting op het wetsvoorstel wil het Rijk stimuleren dat gemeenten veel voorkomende (lichte) ambulante hulp vormgeven in vrij toegankelijke voorzieningen.6 Een duidelijk afbakeningsvraagstuk speelt hier niet. Wel de kanttekening dat bij vrij toegankelijke voorzieningen geen sprake kan zijn van méér dan algemeen geformuleerde maatstaven waar een aanvrager aan moet voldoen (een
‘toegangsdrempel’).7 Heeft een aanvrager meer nodig, dan moet de gemeente een niet vrij toegankelijke voorziening (blijven) inzetten.
- Het verhogen van de kwaliteit waardoor jeugdhulp aantoonbaar effectief is volgens de stand van wetenschap en praktijk.8 Er komt een door de praktijk opgestelde ‘niet doen’-lijst.9 Onderdeel van de effectiviteit is overigens niet alleen de vorm van de jeugdhulp, maar ook de behandelduur daarvan.10
De Hervormingsagenda Jeugd stelt ook sturing op de trajectduur voor in de contractuele relatie tussen gemeenten en jeugdhulpaanbieders.11 Trajectduur is een breder begrip dan behandelduur. Gemeenten bepalen echter bij niet vrij toegankelijke voorzieningen ook voor de jeugdigen de behandel- c.q. trajectduur, al dan niet in samenspraak met jeugdhulpaanbieders. Deze duur maakt daarmee ook onderdeel uit van de reikwijdte van de jeugdhulpplicht. Gezien het voorgaande punt: als een traject langer duurt dan nodig is, is het niet effectief.
3 Hervormingsagenda Jeugd, p. 19.
4 Hervormingsagenda Jeugd, p. 20.
5 Hervormingsagenda Jeugd, p. 20.
6 Hervormingsagenda Jeugd, p. 21.
7 Zie de verwijzing in de Hervormingsagenda Jeugd in voetnoot 33 op pagina 21 naar de Memorie van toelichting bij de Jeugdwet.
8 Hervormingsagenda Jeugd, p. 21.
9 Hervormingsagenda Jeugd, p. 21.
10 Hervormingsagenda Jeugd, p. 21.
11 Hervormingsagenda Jeugd, p. 21.